Avrupa Birliği orman ürünleri ticaretine yeni kurallar getiriyor!

Kereste, mobilya, çikolota ticaretinde “ormansızlaşmaya neden olmadığına dair belirgin kanıt- strict due diligence sunma” şartı geliyor!

6 Aralık 2022 tarihinde Avrupa Komisyonu web sayfasında yer alan habere https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_7444  göre Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Avrupa Birliğince ithal edilen veya buradan ihraç edilecek ve AB Ülkeleri içinde ticareti yapılacak orman ürünleri için “üretildikleri yerde ormansızlaşmaya neden olmadıklarına” dair kanıt isteyecek. Ayrıca her ürüne coğrafi menşe şartı getirilecek.

• Avrupa Komisyonu Web Sayfası: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_7444
• Avrupa Parlamentosu Web Sayfası: https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20221205IPR60607/deal-on-new-law-to-ensure-products-causing-deforestation-are-not-sold-in-the-eu
• Avrupa Konseyi Web Sayfası: https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2022/12/06/council-and-parliament-strike-provisional-deal-to-cut-down-deforestation-worldwide/

Yakın zamanda Komisyon tarafından kabul edilerek uygulamaya geçmesi beklenen düzenleme ile;

• Palmiye yağı (hurma yağı)
• Sığır eti (beef)  
• Kereste (timber)
• Kahve (Coffee)
• Kakao (Cocoa)
• Kauçuk (Rubber)
• Soya (Soybean)

Ürünleri özel muameleye tabi olacak.

Bu temel ürünlere ilaveten;

• Çikolata (Chocolate)
• Mobilya (Furniture )
• Baskılı kâğıt (Printed paper)
• Seçilmiş palmiye yağı bazlı türevler-selected palm oil based derivates (örneğin kişisel bakım ürünlerinde bileşen olarak kullanılan) gibi bir dizi türev ürün de bu kurallara tabi olacak.

Diğer ürünlerin kapsanması gerekip gerekmediğini belirlemek için iki yıl içinde bir inceleme yapılacak.

Bu mevzuatın yakın zamanda Ülkemiz ticaretini etkilemesi kaçınılmaz. Dünya Ticaret Örgütü ve Gümrük düzenlemleri de buna göre yapılacaktır kesinlikle.

Bunun pratikteki karşılıklarının aşağıdaki gibi olacağını düşünüyorum.

1- Başta Afrika olmak üzere ülkemize yapılan ürünlerin ithalatı azalacak.

2- Ülkemizden Avrupa Birliğine ve muhtemelen diğer ülkelere yapılacak mobilya, kereste, MDF ihracatında “ormana zarar vermemiş olma” belgesi aranacak.

Bu durum bir tarattan maliyetleri artıracak, diğer taraftan FSC (Orman Yönetim Konseyi-Forest Stewardship Council)ve PEFC (Orman Sertifikasyonu Onaylama Programı (Programme for the Endorsement of Forest Certification) benzeri belgelendirme mekanizmalarını mecburi hale getirecek.

3- Doğal ormanlardan yapılan üretimlerde ister istemez kısıtlamalar gündeme gelecek. Orman Genel Müdürlüğünün üretim poltikası etkilenecek.

4- Ülkemiz sektörünün büyüklüğü ve giderek artan orman ürünleri kullanımı ve ülkemizin iklim taahhüdü göz önüne alındığında, sektörün talebini karşılamak üzere kapsamlı bir ağaçlandırma talebi gündeme gelecek.

Ancak ülkemiz arazi şartları dikkate alındığında, daha önceden daha çok kamu tarafından yürütülen ağaçlandırma seferberliklerinden biraz daha farklı olarak ” kereste amaçlı endüstriyel plantasyonlar” gündeme gelecek.

Ülkemizde ağaçlandırma denildiğinde daha çok Akdeniz-Karadeniz-Marmara gibi nemli bölgeler gündeme gelmektedir. Buralardaki arazi kıtlığı ve rekabeti dikkate alındığında “çok amaçlı tarımsal ormancılık (agroforestry) kurak bölgelere dayanıklı- hızlı gelişen tür ağaçlandırmaları” gündeme gelecek.

Bu çerçevede devlet değil, özel sektör tarafından yapılan ağaçlandırmalar öne çıkacak.