Ormanlar ve Ormancılık İçin 2050 Vizyonu

Ormancılık konusundaki uluslararası etkinliklerin en önemlilerinden birisi  “Dünya Ormancılık Kongresi” dir.

İlk Kongre 1926 yılında Roma’da yapılmıştır[1].

On birincisi 13-22 Ekim 1997 tarihlerinde  Türkiye’de (Antalya) yapılan “Dünya Ormancılık Kongresi” nin On dördüncü oturumu 7-11 Eylül 205 tarihlerinde Güney Afrika’ nın Durban şehrinde gerçekleştirildi.

142 ülkeden 4000 civarında katılımcının iştirak ettiği Konferans sonucunda üç tane belge hazırlandı. Bunlar;

• Durban Deklarasyonu: Ormanlar ve Ormancılık İçin 2050 Vizyonu[2]
• Dünya Ormancılık Kongresinin İklim Değişikliği Hakkındaki Mesajı[3]
• 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Hakkında Toplanacak BM Genel Kuruluna Mesaj[4]

Bu üç belgeye kısaca bakacak olursak;

• Ormanların basitçe ağaçlardan ibaret olmadığı, gıda güvenliği ve yaşam kalitesi için temel şartlardan biri olduğu,
• Ormanların;
  • Gıda,
  • Odun enerjisi,
  • Barınak,
  • Hayvanlar için yem ve lif,
  • İnsanlar için gelir ve istihdam sağlayarak,
  • Biyolojik çeşitliliği koruyarak toplumunun dayanıklılığına katkı sağlayacağı,
• Entegre arazi yönetimi yaklaşımının, ormansızlaşma, arazi kullanımı çatışmaları, ormanların tarım ve peyzaj yönetimindeki rolünü güçlendirici rol oynayacağı,
• Ormanların iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması ve uyumlaştırma ve karbon depolanması konularında son derece önemli rol oynadığı,
• Bu hedeflere ulaşmak için orman, tarım, finans, enerji, su ve diğer sektörler arasında yeni işbirliklerinin gerektiği, bunun için orman eğitimi, iletişim, kapasite geliştirme, iklim değişikliğinin orman sağlığı üzerindeki etkileri, gençler başta olmak üzere istihdam, cinsiyet eşitliği gibi konularda etkili yatırımlara ihtiyaç duyulacağı,
• 2025 sonrası “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” belirlenirken ormanlara özel vurgu yapılması gerektiği gibi hususlara değinilmiştir.

Bunun devamında 25 Eylül 2015 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen 17 adet  “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi” nden 15 nolu hedef  “ormanlar ve diğer ilgili konulara” ayrılmıştır.

“Hedef 15. Karasal ekosistemleri korumak, restore etmek ve sürdürülebilir şekilde kullanımlarını teşvik etmek, ormanların sürdürülebilir kullanımını teşvik etmek, çölleşme ile mücadele etmek, çölleşme ile mücadele etmek, arazi bozulmasını durdurup trendi tersine çevirmek,  biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmak” şeklindedir. Bunun alt hedefleri ise;

1. 1- 2020 yılına kadar, uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan mesuliyetler çerçevesinde, özellikle ormanlar, sulak alanlar, dağlar ve kurak alanlar olmak üzere, karasal alanlar ve karalar içinde kalan tatlı su ekosistemlerinin ve bunların servislerinin korunmalarını, restore edilmelerini ve sürdürülebilir şekilde kullanılmalarını sağlamak.
2. 2- 2020 yılına kadar, bütün orman tiplerinde sürdürülebilir yönetim uygulamalarını teşvik etmek, ormansızlaşmayı durdurmak, bozulmuş ormanları restore etmek, ağaçlandırma ve yeniden ormanlaştırmaları küresel seviyede ve önemli miktarda arttırmak,
3. 3- 2030 yılına kadar, çölleşme ile mücadele etmek, çölleşme, kuraklık ve sellerden etkilenmiş olan araziler dâhil olmak üzere, bozulmuş arazi ve toprağı restore etmek, “arazi bozulumunun dengelendiği” bir dünya için gayret göstermek,
4. 4-2030 yılına kadar, sürdürülebilir kalkınma açısından hayati öneme sahip faydalarının arttırılması amacıyla, biyolojik çeşitlilikleri de dâhil olmak üzere dağ ekosistemlerinin korunmalarını sağlamak,
5. 5- Doğal habitatların bozulması ve parçalanmasını azaltmak amacı ile acil ve etkili eylemler almak, biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmak, 2020 yılına kadar, tehdit altındaki türleri korumak ve yok olmalarını önlemek,
6. 6- Genetik kaynakların kullanımından elde edilen faydaların adil ve eşit şekilde paylaşılmasını sağlamak, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde, genetik kaynaklarına uygun şekilde erişimi desteklemek,
7. 7-Kaçak avcılığın ve korunan flora ve fauna türlerinin ticaretine son vermek için acil tedbir almak, yasadışı yaban hayatı ürünlerinin arz ve talebine dikkat çekmek
8. 8- 2020’ye kadar istilacı yabancı türlerin yayılmasını önlemek, kara ve su ekosistemlerine verdiklerin zararı önemli ölçüde azaltmak ve bu türlerden öncelikli olanları kontrol altına almak veya tamamen yok etmek
9. 9- 2020’ye kadar ekosistem ve biyoçeşitlilik değerlerinin ulusal ve yerel planlamaya, kalkınma süreçlerine, yoksulluğu azaltma stratejilerine ve hesaplamalara entegrasyonunu sağlamak
10. a- Biyolojik çeşitliliği ve ekosistemleri korumak ve sürdürülebilir kullanmak için gerekli finansal kaynakları tüm imkânları seferber ederek harekete geçirmek ve önemli ölçüde artırmak
11. b- Sürdürülebilir orman yönetiminin finansmanı için her düzeyde tüm imkânlardan yaralanarak kaynakları harekete geçirmek, gelişmekte olan ülkelere koruma ve yeniden ormanlaştırma dâhil sürdürülebilir orman yönetimi için yeterli teşvikler/olanaklar sağlamak
12. c- Yerel toplulukların sürdürülebilir geçim olanaklarını arttırmak için alınacak tedbirler dâhil, kaçak avcılıkla ve korunan türlerin yasadışı ticaretiyle mücadele için yürütülen gayretlere küresel desteği güçlendirmek

6 Nolu Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi

15 Nolu Hedefin yanında “Herkesin suya erişimini, suyun sürdürülebilir yönetimini ve hijyenini sağlamak” başlıklı 6 Numaralı hedef de doğrudan ormanlar ve dağlarla ilgili bir madde içermektedir. 6.6 alt numaralı madde “2020 yılına kadar, dağlar, ormanlar, sulak alanlar, ırmaklar, yer altı su kaynakları ve göller dâhil su ile ilişkili ekosistemleri korumak ve restore etmek” hedefini belirlemiştir.

Son gelişmeler böyle. 28 Ekim 2011 tarihinde Orman ve Su İşleri Bakanlığına genel bir sunum takdim etmiştim. Bu vesile ile buna da değinmek istedim.

Uluslararası Ormancılık Süreçleri Sunumu-2011

 

[1] http://www.fao.org/about/meetings/world-forestry-congress/background/past-congresses/en/

[2] http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/wfc2015/Documents/Durban_Declaration_FINAL.pdf

[3] http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/wfc2015/Documents/Climate_change_1.pdf

[4] http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/wfc2015/Documents/Climate_change_1.pdf