Ülke Raporları-Ürdün

5. Dünya Su Forumu Bölgesel Toplantısına katılmak üzere, zamanın Çevre ve Orman Bakanı  ile birlikte  26-28 Şubat 2008 tarihlerinde Ürdün’ ün başkenti Amman’ a gitmiştik.

Bu ziyaret esnasında 2005 yılında Brüksel’de, 2006 yılında ise Amerika’da tanıştığımız arkadaşlarımızla görüşme imkanı bulduk. Ayrıca Kral Hüseyin Ulusal Parkı için gönderilen fidanlarımızı diktik.

Bu ziyaret esnasında, Kuranı Kerim ve Hadisi Şeriflerde de geçen Petra’ yı görme fırsatımız oldu.

 

Ormancılıkla ilgili geçmişe bakıldığında aşağıdaki hususlara değinmek mümkün.

2000-2005 yılları arasında Amerika, Ürdün, İsrail, Filistin ve Türkiye’ nin ortak olduğu “Ortadoğu Su Havzaları İzleme ve Değerlendirme Projesi” uygulanmıştır.

2004 – Ürdün Hükümeti tarafından Amman’da Kral Hüseyin Ulusal Parkında kullanılmak üzere fidan talebinde bulunulmuş ve konuya ilişkin olarak Şubat 2004’te ülkemizden bir uzman incelmelerde bulunmak üzere Ürdün’e gönderilmiştir.

Kasım 2007’de Ürdün’den ülkemize gelen bir heyet, Kral Hüseyin Ulusal Parkında kullanılmak üzere fidanlar belirlemiştir. 14 türde 2000 adet boylu ve formlu olarak belirlenen fidanlar, 70.700 TL değerinde olup, Ürdün’e beş TIR ile gönderilmiştir. Fidanların Ürdün’e nakliyesi, TİKA’nın kiraladığı TIR’lar yoluyla olmuştur.

==================

2019 yılı Mart ayında “Altıncı Akdeniz Orman Haftası” için Lübnan’a gitmiştik. Burada Ürdün’ lü meslektaşlarımız ile görüşme fırsatımız oldu. Bu vesile ile yukarıdaki verilere ilaveten aşağıdaki hususları da öğrenme şansı buldum.

Ürdün Haşimi Krallığı Tarım Bakanı Akef Al-Zoubi’nin talebi üzerine Bakanlık Makamının 23.09.2014 tarihli ve 1 Numaralı Olur’u çerçevesinde;

• “Fıstıkçamı (Pinus pinea- 100kg),
• Sedir (Cedrus libani- 20kg),
• Defne (Laurus nobilis- 50kg),
• Göknar (Abies cilicica- 10kg) olmak üzere 180 kg tohum   Ürdün Haşimi Krallığına hibe edilmiştir.

Ürdün ile 06.10.2016 tarihinde Ormancılık Alanında Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/10/20161006M2.htm

ORMANCLIK ANLAŞMASI 2016

Bunun devamında  27 Şubat 2018 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Nezdinde Ürdün Haşimi Krallığı Büyükelçisi Sayın İsmail İssa Rifaie zamanın Orman ve Su İşleri Bakanını ziyaret etmiştir.

Bu görüşmede “Ürdün’ün dost ve kardeş ülke olduğu ve Türkiye olarak bizim de su, ormancılık ve meteoroloji alanlarında işbirliğini daha da geliştirmek için gayret edeceğimiz belirtilerek, Bakanlığımız sorumluluğundaki hususlarda Ürdün’den gelecek her türlü isteği elbirliği ile karşılamaya hazır olduğumuz bildirilmiş, su kaynaklarını geliştirme konusunda neler yapılabileceğinin Ürdün’den gelecek bir ekip veya Bakanlığımızdan Ürdün’e gidecek bir ekip vasıtasıyla birlikte çalışılabileceği, olası çalışma konularından birinin Ürdün’ün tatlı su kaynaklarının sınırlı olması dolayısıyla Kızıldeniz veya herhangi bir noktadan tuzlu sudan tatlı su eldesi olabileceği, Ürdün’ü yeşillendirme konusunda ortak bir çalışmamızın zaten mevcut olduğu, bu konuda her türlü tohum, çöl ortamında yetişen bitki tohumları göndermeye hazır olduğumuz, Ülkemizde bulunan ve çöl iklimine dayanıklı kurak bölgelerde yetişebilen bir bitki olan ebu cehil çalısı tohumlarını Ürdün’e gönderebileceğimiz, ilaveten meteoroloji alanında oldukça gelişmiş sistemlere sahip olduğumuz ve bu konuda da işbirliği yapabileceğimiz” belirtilmiştir.

Ayrıca Ürdün Su İşleri Bakanlığı ile birlikte “halihazırda iki ülke arasında ormancılık ve meteoroloji alanlarında işbirliğine dair Mutabakat Zabıtlarının mevcut olduğu, su konusunda Mutabakat Zaptının da ivedilikle imzalanması için çaba göstereceğimiz, Ürdünlü meslektaşlarımızın  Ülkemizde  misafir edilerek tesislerimizi görmesini ve eğitim çalışmaları yapılmasını sağlayabileceğimiz veya Ülkemizden bir heyetin Ürdün’e giderek Ürdün’deki çalışmaları ele almalarının mümkün olduğu” belirtilmiştir.

İlaveten Ürdün’e ilişkin olarak iki ülkenin karşılıklı talepleri doğrultusunda bir eylem planı hazırlanarak hızlı biçimde harekete geçilmesi, kimin ne zaman ne yapacağının bu planda yer alması, Ürdün ile ilgili tüm bilgilerin alınarak bir Ürdün masası oluşturulması, Ürdünlü ve Türk heyetlerinin karşılıklı ziyaretlerde bulunması talimatlandırılarak Ürdün tarafından bu çalışma gruplarında yer alacak kişilerin isimleri talep edilmiştir.

Sayın Rifaie tarafından “Ürdün’ün yıllardan beri su konusunda sıkıntı içerisinde olduğu ve Ürdün’de baraj inşası, iki denizin bağlanması ve yeraltı suyunun çıkartılması gibi Türkiye’nin yer alıp Ürdün’e yardımcı olabileceği birçok proje olduğu ifade edilmiş, Ürdün’ün ormancılık ve tohum konusunda da ihtiyaçlarının olduğu ve bunların resmi kanallarla Bakanlığımıza bildirileceği” belirtilmiştir. İlaveten, su, ormancılık ve meteoroloji konularında ikili çalışma gruplarının oluşturulması konusunu Ürdün Su ve Su İşleri Bakanı ve Tarım Bakanı ile görüşerek ele alacağı ifade edilmiştir.

Bu görüşmenin devamında çalışmaların başlaması beklenmektedir.

Türkiye-Ürdün İkili İşbirliği kapsamında olmamakla beraber ormancılık konusunda aşağıdaki hususlara değinmek mümkün görülmektedir.

2014 yılında Norveç ile işbirliği halinde başlatılan “The Sahara Forest Project” Ürdün’de yürütülen önemli ormancılık projelerindendir.

Ürdün Kral Abdullah II ve Norveç Prens Haakon himayesi altında  yürütülen proje kapsamında;

• Yılda 130.000 kg’a (130 tona) kadar sebze üretimi,
• Günde 10.000 litre (10 ton) tatlı su üretimi,
• Fotovoltaik panellerden Güneş Enerjisi üretimi 3 hektar (4 futbol sahasına eşittir),
• İki seradan- toplam 1350 m² büyüme alanı, 3200 m² açık dikim alanı,
• Tuz üretimi için tuzlu havuzlar hedeflenmektedir.

 

 

Bu projenin web adresi: https://www.saharaforestproject.com/

Proje broşürüne SFP-Jordan-Launch-Station-opening adresinden ulaşılabilecektir.

Ürdün’de ABD Orman Servisi de aktif şekilde çalışmaktadır. https://www.fs.fed.us/

Orman Servisi Uluslararası Programı https://www.fs.fed.us/about-agency/international-programs/about-us

tarafından Ürdün’de “US Forest Service-WADI Project” başlatılmıştır.  https://twitter.com/for_wadi

Bu çerçevede; Lübnan-Ürdün-Türkiye olarak bir işbirliği başlatılabileceği değerlendirilmektedir.

 

Son Güncelleme: 26 Nisan 2019