Ağrı Dağı

“Rüzgar Erozyonu ve Çölle?me” konulu hizmet içi e?itime kat?lmak üzere 4-6 May?s 2014 tarihlerinde I?d?r’a  gitme f?rsat?m oldu.

Yaz?n?n resimli PDF Hali için:?gd?r seyahati

Uzun zamandan beridir do?u bölgelerine gitme f?rsat?m olmam??t?. 4 May?s 2014 Pazar günü AnadoluJet’ in saat 13:40’da Ankara’dan kalk?p 15:20’de I?d?r’a varan uça?? ile yola ç?kt?k. Planlanan saatte de indik. Rahat bir yolculuk oldu.

Havaalan?na indi?imizde THY’ nin I?d?r Havaliman?n? konu alan reklam? akl?mdayd? haliyle. Reklam güzeldi, I?d?r havaalan? da güzeldi.

Ç?k??ta toplant?y? I?d?r ??letme Müdürümüz bekliyordu. Organizasyon firmas?ndan  SAS Tur arkada?lar da oradayd?. Beraberce e?itimin yap?laca?? I?d?r Üniversitesi Uygulama Oteline geçtik.

?lk gün e?itim faaliyeti yoktu. Biraz dinlendikten sonra arkada?lar?m?zla birlikte ?ehri gezmeye ç?kt?k. Hava oldukça s?cakt?, gerçi anlat?lanlardan biliyordum ama benim için sürprizdi. Ben de bir çoklar? gibi I?d?r’? so?uk yüksek bir yer olarak dü?ünürdüm.

I?d?r Caddelerinde gördü?ümüz “top karaa?açlar” bizim için gerçekten sevindirici bir görüntü  oldu.

Karaa?aç benim çocuklu?umda tan?d???m ilk a?açlardan biridir. Bir ara hastal?k vurmu? ve tüm Türkiye’deki karaa?açlar zarar görmü?tü. I?d?r caddelerinde eski bir dosta rastlaman?n keyfini ya?ad?m!

I?d?r’ ?n nüfusu 80 bin civar?nda. De?i?ik illere ait araç plakalar? dikkatimizi çekti. Bir hayli 52 Plakaya rastlad?k.

5 May?s 2014 Pazartesi günü sabah 09:30’da program?m?za ba?lad?k.

Ö?leden sonra Genel Müdürümüz Hanifi Avc? ve  Genel Müdür Yard?mc?m?z Mustafa Gözükara ile birlikte Do?u Beyaz?t’taki çal??malar? yerinde incelemek üzere sahaya gittik.

Burada 2012 y?l? Haziran ay?nda sel olmu? ve bir çocuk hayat?n? kaybetmi?ti.  A?r? ??letme Müdürü Mustafa Albayrak’tan kar?? kar??ya kald??? zorluklar? dinlerken ?eflik günlerim akl?ma geldi. Halk? ikna etmek gerçekten güç, halk?m?z ile do?rudan temas halinde çal??an ormanc?lar?m?z?n durumu gerçekten zor.

Buradan Do?ubeyaz?t’a hakim tepelere ç?kt?k. Ya?mur damlas?n? ilk ya?d??? yerde yakalad?k yakalad?k yoksa sel haline geldikten sonra hakim olmak mümkün de?il. Ormanc?lar olarak üst havza bizim i?imiz. Gerçekten en üst havzalardan ba?lam???z. Burada “lale “resimleri çekme f?rsat?m da oldu.

Gevenlerin çiçek açm?? halini uzun y?llard?r görmemi?tim, onlar? da resimledim.

Saha incelemesini takiben “?shak Pa?a Saray?n?” ziyarete gittik. Pazartesi günleri Müzeler kapal? imi?, dolay?s? ile içeri giremedik. Ben de kap? giri?inin resmini çektim.

Ishak Pa?a Saray?n?n hemen ilerisinde Ahmed-? Hani’ nin Camisi ve Türbesi var. Oray? ziyaret ettik. Ahmedi Hani 17. Yüzy?lda ya?am?? bir alim. Do?rusu ben ilk defa Ba?bakan?m?z Recep Tayyip Erdo?an’ ?n bir konu?mas? vesilesi ile duymu?tum. Anla??lan çok geç kalm???m. Ülkemiz bir bütün!

Buraya kadar gelmi?ken bir de Gürbulak s?n?r kap?s?n? görelim dedik. S?n?r kaps?n?n hemen yak?n?ndaki meteor çukurunu gezdik. Burada gördü?ümüz kargalar enteresand?. Bildi?im kadar? ile kargalar a?açlara yuva yapar. Buradakiler çukurun kenar?ndaki kayal?klar?n içine yapm??lard?, kendilerine biraz “k?rlang?ç” zannediyorlard? galiba!

6 May?s 2014 Sal? günü sabah erkenden Aral?k ilçesine gitmek üzere I?d?r-Nahç?van yoluna  ç?kt?k. Önce yol üzerindeki Karakoyunlu ?lçesine u?rad?k. Burada gördü?ümüz “koç ba?? mezar ta?lar?” etkileyici bir miras olarak dikkatimi çekti. Ö?rendik ki; bu gelenek Türkler için çok eski bir gelenek.

Ard?ndan A?r? Da??n?n eteklerinde Aral?k ilçesinin yak?nlar?nda yürütülen “rüzgar erozyonu” çal??malar?n? yerinde inceledik.

Burada Bakanl???m?z?n, I?d?r ?l Özel ?daresinin, Tar?m Bakanl???n?n çal??malar? var. Hepsi de gayet ba?ar?l?. Arkada?lar?m?z?n ellerine sa?l?k. Bu program vesilesi ile tüm taraflar bir araya gelmi?tik, planlay?c?lar, uygulay?c?lar, yararlananlar! Ke?ke görmekten mutluluk duydu?umuz di?er canl?lar ile  de konu?abilseydik!

Bu bölge Ülkemizin en kurak bölgelerinden birisi imi?. Y?ll?k ya??? ortalama 150 mm civar?nda. Burada zaman?nda çok güzel ??de a?açlar? varm??. Zamanla tahrip edilmi?.

Rehabilite çal??malar? ise 1977 y?l?nda Toprak Su Genel Müdürlü?ü taraf?ndan ba?lat?lm??.

Burada resmi görü?meler devam ederken ben de köylülerimiz neler dü?ünüyor diye onlarla görü?tüm. Çal??malardan son derece memnundular.

Yerel halk? temsilen Ortaköy’ lü Y?lbay Koç’tan dinledikleirmiz;

• Bu çal??malardan son derece memnunuz, yetkililerimize te?ekkür ediyoruz.
• Çok eskiden içme sular?m?z buradan, A?r? Da??n?n eteklerinden gelirdi, sonradan problemler ba?lad?. Esas problemler da??n eteklerindeki köylerin ovaya yerle?tirilmesi ile ba?lad?. Gerek yakacak, gerekse otlatma için mevcut bitkiler tahrip edildi. ?u anda orada birkaç köy kald?.
• Son zamanlarda yap?lan çal??malarla geriye dönü? ba?lad?. Burada kurt, tilki, çakal, tav?an var. Kocaman kocaman y?lanlar var. Bazen su kanallar? için de geliyorlar. B?ld?rc?n ve keklikler de mevcut.
• Aras Nehrinde  bal?k tutuyoruz. Sazan ve yay?n bal?klar? var. Bir metre boyunda yay?n bal?klar? yakalad?k. Bazen bizim hayvanlar?m?z nehri geçip kar??ya Ermenistan’a geçiyor, bazen de onlar?nki geliyor. Seslenip geri gönderiyoruz. Zaten kar?? taraftakiler de Türkçe konu?uyor.

Ebucehil Çal?s? Nerden Ç?kt??

Aral?k ilçesindeki ziyaretimiz esnas?nda habire “ebucehil çal?s?ndan” bahsedildi.

Bu çal?n?n dünya üzerinde 80 türü varm??, esas itibari ile Orta Asya kökenli. Bu konuda köylülerin anlatt?klar? ?unlar;

• Biz buna “evce?il otu” deriz, bazen de “avca??l” ?eklinde söylenir. Ebu cehil diye bir isim kullanmay?z, bilmeyiz.
• Bu otu hayvanlar çok sever, ayr?ca çok iyi yanar.
• Bununla tand?r filan pi?iririz. Çürümez.
• Eskiden annelerimiz yapra??n? toplay?p krem haline getirirlerdi, yaralar içi kullan?rd?k, çok iyi gelirdi. ?laçlar ç?k?nca vazgeçtik.

Bu bilgileri I?d?r TV’ nin sahibi Gazeteci Ayd?n Deniz de do?rulad?.

Niye yerel ismi kullanm?yoruz ki!

Söylenecek veya yaz?lacak çok ?ey var ama ?imdilik burada dural?m.

Benim için harika bir f?rsat oldu. Memleketimin de?i?ik güzelliklerini gördüm!

Vakit buldu?umuzda veya yeniden ziyaret ?ans? do?du?unda devam ederiz.

 

?smail Belen- 8 May?s 2014