BM Ormanlar Stratejik Planı-Küresel Orman Hedefleri ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

Birleşmiş Milletlerin ormancılık konusundaki ilk stratejik planı özelliğini taşıyan BMOSP, 20 Ocak 2017 tarihinde UNFF tarafından kabul edilmiştir.

BMOSP; dünya genelindeki tüm ormanların ve ormanlar dışında bulunan ağaçların sürdürülebilir yönetimi, ormansızlaşma ve ormanların bozulması ile mücadele konusunda genel bir çerçeve çizmektedir.

Aynı şekilde ormanlar ve ormancılıkla ilgili sektörlerin;

• 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine,
• İklim Değişikliği ile ilgili Paris Anlaşmasına,
• Biyolojik Çeşitliliğin Korunması Sözleşmesine,
• Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesine
• Birleşmiş Milletler Orman Belgesine[1],
• Ve ormancılıkla ilgili diğer uluslararası süreçler, belgeler, girişimler için temel çerçeve oluşturmaktadır.

BMOSP, Birleşmiş Milletler çatısı yürütülen/yürütülecek olan ormancılıkla ilgili tüm çalışmalar için referans belge niteliği taşımaktadır[2].

BMOSP Genel hatları ile 5 bölümden oluşmaktadır. Bunlar;

1. Tanıtım
2. Küresel orman hedefleri
3. Uygulama çerçevesi
4. Gözden geçirme çerçevesi
5. İletişim ve İyileştirme Stratejisi

Burada “Uygulama Çerçevesi” bölümü altında Birleşiş Milletlere Üye ülkelerin, UNFF ve Sekretaryasının, Ormancılık İşbirliği Ortaklığının ve buna üye kurumların/kuruluşların, bir bütün olarak Birleşmiş Milletler sisteminin, diğer hükumetler-arası sözleşme ve girişimlerin, FAO Bölgesel Komisyonları ve Silva Mediterranea gibi teknik danışma organlarının, küçük ve orta boy orman işletmeleri dahil diğer ortakların rolleri ve katkılarının nasıl yapılacağı belirlenmiştir.

Bu çerçevede Akdeniz Bölgesi ülkelerinin Küresel Orman Hedeflerini, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile birleştirerek raporlamaları beklenmektedir. Ancak sistem yeni geliştirilmekte olduğundan henüz bir uygulamadan bahsedilememektedir.

[1]http://www.un.org/esa/forests/documents/un-forest-instrument/

[2]http://www.un.org/esa/forests/wp-content/uploads/2016/12/UNSPF_AdvUnedited.pdf

Bu hedefler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu şekilde belirlenmiştir.

Küresel Orman Hedefi 1:

Koruma, restorasyon, ağaçlandırma ve yeniden ağaçlandırmalar dahil olmak üzere, sürdürülebilir orman yönetimi yolu ile, dünya genelindeki orman kaybını tersine çevirmek, orman bozulmasını önlemeye yönelik çabaları arttırmak ve iklim değişikliğine matuf küresel girişimleri desteklemek.

1 No’lu Küresel Orman Hedefinin alt hedefleri şunlardır::

• Orman alanının, dünya genelinde % 3 oranında artırılması,
• Dünyanın orman karbon stoklarının korunması veya geliştirilmesi,
• 2020’ye kadar, her orman türünde sürdürülebilir yönetiminin uygulanmasının teşvik edilmesi, ormansızlaşmanın durdurulması, bozulmuş ormanların rehabilite edilmesi, küresel olarak ağaçlandırma ve yeniden ormanlaştırma faaliyetlerinin önemli ölçüde arttırılması,
• Her türlü ormanın doğal afetlere ve iklim değişikliğinin etkilerine karşı esnekliği ve uyum kapasitesinin dünya çapında önemli ölçüde güçlendirilmesi

Hedef 1 ve bunun alt hedefleri, diğerlerinin yanı sıra, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 6.6, 12.2, 13.1, 13.3, 14.2, 15.1, 15.2, 15.3, 15.4 ve 15.8 nolu hedeflerini,  aynı şekilde Aichi Biyolojik Çeşitlilik Hedeflerinin  5, 7, 9, 11,14 ve 15 nolu hedeflerini desteklemektedir.

 

Küresel Orman  Hedefi 2:

Ormana bağımlı insanların geçim koşullarını iyileştirmek de dahil olmak üzere, orman temelli ekonomik, sosyal ve çevresel faydaların arttırılması

2 No’lu Küresel Orman Hedefinin alt hedefleri şunlardır::

• 1 Tüm ormana bağımlı insanlar için aşırı yoksulluğun ortadan kaldırılması,
• 2 Küçük ölçekli orman işletmelerinin, özellikle de gelişmekte olan ülkelerdeki uygun fiyatlı krediler dahil olmak üzere finansal hizmetlere erişimini ve bunların değer zincirlerine ve pazarlara entegrasyonunun arttırılması,
• 3 Ormanların ve ağaçların gıda güvenliğine olan katkısının ı önemli ölçüde arttırılması,
• 4 Ormancılık endüstrisinin, diğer orman kökenli işletmelerin ve orman ekosistem hizmetlerinin sosyal, ekonomik ve çevresel kalkınmaya katkılarının arttırılması,
• 5 İlgili sözleşmeler, devam eden çalışmalar da dikkate alınarak her tür ormanın; biyolojik çeşitliliğin korunması ve iklim değişikliğinin hafifletilmesi ve adaptasyonu konusundaki katkılarının arttırılması.

Hedef 2 ve bunun alt hedefleri, diğerlerinin yanı sıra 1.1, 1.4, 2.4, 4.4, 5.a, 6.6, 8.3, 9.3, 12.2, 12.5, 15.6 ve 15.c  no’lu Sürdürüleblir Kalkınma Hedefleri, aynı şekilde  Aichi Biyoçeşitlilik Hedeflerinin  4, 14 ve 18 nolu hedeflerini desteklemekte ve katkı vermektedir.

 

Küresel Orman Hedefi 3:

Dünyadaki korunan orman alanlarını, sürdürülebilir olarak yönetilen diğer orman alanlarını ve sürdürülebilir olarak yönetilen ormanlardan elde edilen orman ürünlerinin oranını belirgin şekilde arttırmak.

3 No’lu Küresel Orman Hedefinin alt hedefleri şunlardır:

• 1 Dünya çapında korunan alanlar olarak veya diğer etkili alan temelli koruma önlemleri ile korunan orman alanları şeklinde belirlenmiş alanların önemli ölçüde artırılması,
• 2 Uzun süreli orman amenajman planları ile yönetilen orman alanlarının önemli ölçüde arttırılması,
• 3 Sürdürülebilir şekilde yönetilen ormanlardan elde edilen/hasat edilen/üretilen orman ürünlerinin oranının belirgin şekilde arttırılması.

 

Hedef 3 ve bunun alt hedefleri, diğerlerinin yanı sıra 7.2, 12.2, 12.6, 12.7, 14.2, 14.5, 15.2 ve 15.4 no’lu Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ve 7, 11, 12 ve 16 no’lu Aichi Biyoçeşitlilik Hedeflerini desteklemekte ve katkı vermektedir.

 

Küresel Orman Hedefi 4:

Sürdürülebilir orman yönetiminin uygulanması için, tüm kaynaklardan sağlanacak yeni ve ilave kaynakların arttırılması, bilimsel ve teknik işbirliği ve ortaklıkların güçlendirilmesi.

4 No’lu Küresel Orman Hedefinin alt hedefleri şunlardır:

• 1 Sürdürülebilir orman yönetimini finanse etmek için tüm kaynaklardan ve her türden önemli kaynakların harekete geçirilmesi ve gelişmekte olan ülkelere, koruma ve yeniden ağaçlandırma da dahil olmak üzere bu yönetimi ilerletmek için yeterli teşvikler sağlanması
• 2 Kamu (ulusal, ikili, çok taraflı, çok ortaklı), özel ve gönüllü katkılar dahil, ormanla ilgili tüm kaynakların arttırılması.
• 3 Orman sektöründe bilim, teknoloji ve inovasyon üzerine Kuzey-Güney, Güney-Güney, Kuzey-Kuzey ve üçlü işbirliği ve kamu-özel ortaklıklarının önemli ölçüde arttırılmış ve güçlendirilmesi.
• 4 Orman finansmanı stratejilerini geliştirmiş, uygulamakta olan ve tüm kaynaklardan ormancılıkla ilgili finansmana erişimi olan ülkelerin sayısının artırılması.
• 5 Ormancılıkla ilgili bilgilerin toplanması, bulunması ve erişilebilirliğinin, çok disiplinli bilimsel değerlendirmeler yolu da dahil olmak üzere, çeşitli yöntemlerle geliştirilmesi.

Hedef 4 ve alt hedefleri, diğerlerinin yanı sıra 12.a, 15.7, 15.a, 15.b, 17.1, 17.2, 17.3, 17.6, 17.7, 17.16, 17.17, 17.18 ve 17.19 no’lu Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini  ve ayrıca 19 No’lu Aichi Biyolojik Çeşitlilik Hedefini desteklemektedir.

Küresel Orman Hedefi 5:

BM Orman Enstrümanı (Birleşmiş Milletler Orman Sözleşmesi)  da dahil olmak üzere sürdürülebilir orman yönetimini uygulamak için yönetim çerçevelerini teşvik etmek ve ormanların 2030 Gündemine katkısını artırmak.

5 No’lu Küresel Orman Hedefinin alt hedefleri şunlardır:

• 1. Ormanları kendi ulusal sürdürülebilir kalkınma planlarına ve / veya yoksulluğu azaltma stratejilerine entegre eden ülkelerin sayısının arttırılması,
• 2. Orman kanunlarının uygulanması ve yönetilmesinin, ulusal ve uluslar üstü orman otoritelerinin önemli ölçüde güçlendirilmesi de dahil olmak üzere çeşitli metotlarla arttırılması ve yasadışı kereste ve bununla ilişkili ticaretin, dünya çapında önemli ölçüde azaltılması.
• 3. Ormancılıkla ilgili ulusal ve yerel politika ve programların, ilgili bakanlıklar, kurumlar ve otoriteler arasında ve diğer ulusal mevzuat ile uyumlu, koordineli ve birbirini tamamlayıcı nitelikte  olması ve “Birleşmiş Milletler Yerli Halklar Hakları Bildirisi[1]” ni tamamen tanıyor olması.
• 4. Ormanla ilgili konuların ve orman sektörünün, arazi kullanım planlaması ve geliştirilmesi karar alma süreçlerine tam olarak entegre edilmesi.

 

5 No’lu Küresel Orman Hedefi, diğer katkılarının yanında, 1.4, 2.4, 5.a, 15.c, 15.9, 16.3, 16.5, 16.6, 16.7, 16.10 ve  17.14 no’lu Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine, aynı şekilde 2 ve 3 No’lu Aichi Biyoçeşitlilik Hedeflerini desteklemekte ve katkı yapmaktadır.

Küresel Orman Hedefi 6:

Birleşmiş Milletler sistemi içinde  ve Ormancılık İşbirliği Ortaklığına üye organizasyonlar üzerinden, aynı şekilde ormancılıkla ilgili sektörler ve ilgili ortaklar da dahil olmak üzere, her seviyede ormanla ilgili konularda işbirliği, koordinasyon, uyum ve sinerjiyi arttırmak.

6 No’lu Küresel Orman Hedefinin alt hedefleri şunlardır:

• 1 BM sistemindeki ormanla ilgili programların birbirleri ile tutarlı ve birbirlerini tamamlayıcı olmaları ve uygun olanların Küresel Orman Hedeflerine entegre edilmesi.
• 2. Ormancılık İşbirliği Ortaklığı ve üye kurumlar/kuruluşların ormancılıkla ilgili programlarının birbirleri ile uyumlu ve birbirlerini tamamlayıcı olması ve ormanlar ve orman sektörü olarak beraberce 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemine çoklu katkı verir hale gelmesi
• 3. Sürdürülebilir orman yönetimini desteklemek, ormansızlaşma ve orman tahribatını/bozulmasını durdurmak amacıyla sektörler arası koordinasyon ve işbirliğinin her seviyede güçlü şekilde arttırılması.
• 4. Sürdürülebilir Orman Yönetimi kavramının (konseptinin) daha geniş ve ortak şekilde anlaşılmasının ve kabul edilmesinin sağlanması ve bununla ilgili göstergelerin belirlenmesi.
• 5 Büyük grupların ve diğer ilgili paydaşların BMOSP’nı uygulanmasına girmesi ve katılımı ve Birleşmiş Milletler Orman Forumu oturumları dahil olmak üzere çalışmalara iştiraklerinin desteklenmesi.

6 No’lu Küresel Orman Hedefi, diğerlerinin yanında 17.14 No’lu Sürdürülebilir Kalkınma Hedefini desteklemektedir.

[1]http://www.un.org/esa/socdev/unpfii/documents/DRIPS_Turkish.pdf