Evimiz Düşündüğümüz Kadar Güvenli mi?-I, Dr.Servet B. İRİTAŞ

En güvenli yer olduğunu düşündüğümüz evlerimiz, tedbirsiz ve dikkatsiz davranışlarımız nedeniyle bazen yaşamımızı tehdit eder hale geliyor. Mesleğim nedeniyle ‘Keşke düşünmüş olsaydık’ denilen pek çok vaka ile karşılaştım. Bu tür olayları azaltabilmek, farkındalığı arttırmak ve konuya muhatap olanları bilinçlendirmek adına, deneyimlerimden çıkardığım sonuçları burada sizlerle paylaşmaya çalışacağım.

İlk yazımı, özellikle çocuklar için çok büyük bir tehdit oluşturması nedeniyle, üzerine ağır cisim düşmesi sonucu yaşam kaybı konusunda hazırladım. Evlerdeki pek çok şeyin özellikle çocuklar için tehlike unsuru olduğuna dikkat çekmek üzere ilk birkaç yazım çocuklara yönelik olacak.

Genel olarak, çocuklarda travmaya bağlı yaşam kayıpları ile ilgili istatistikler incelendiğinde; olayların daha çok yaz mevsiminde yaşandığı, erkek çocukların kız çocuklarına oranlar en az iki kat daha fazla vaka konusu oldukları, yaş grubu olarak da 2-7 yaş aralığında bu tür olayların sıklık gösterdiği görülüyor. Bu durum, erkek ve kız çocukların doğalarından gelen farklılıklar, oynadıkları oyunların farklılıkları ve ailelerin iki cinse karşı farklı tutumları ile açıklanıyor[1].

Dikkatin oldukça zayıf olduğu oyun çocukluğu dönemi, bu yaş grubunda yer alan çocukların en çok korunup gözlenmesi ve eğitimlerinin sürekli bir şekilde verilmesi gereken bir dönem[2]. Bu dönemde oldukça hareketli olan çocuklar için evimizdeki eşyalar, tehlike kaynakları haline geliyor.

Azımsanmayacak oranda karşılaştığım için belirtmek istiyorum; yeni yeni yayılmaya başlayan ince ekranlı ve nispeten hafif olan televizyonlardan önce kullanılan özellikle büyük ekran tüplü televizyonlar hiç kuşkusuz, bu konudaki tehditlerin en başında sayılabilir. Bunu, evlerdeki ağır televizyon sehpaları, iyi sabitlenmemiş raflar, kitaplıklar, vitrinler gibi eşyalar takip ediyor.

Karşılaştığımız vakalarda tüplü televizyonlar için kullanılan sehpaların, kendi büyüklüğü ile orantılı olmadığını hatta tekerlekli sehpalar olduğunu görüyoruz. Evdeki küçük çocuğun, gerek bu sehpanın etrafında oynarken, gerekse televizyonda o anki sevdiği çizgi film kahramanına temas etme isteği ile yaptığı küçük hareketler, çocuktan en az 4-5 kat daha ağır olan televizyonun üzerlerine düşmesi ile yaşanılan künt travma, maalesef hayatlarını kaybetmelerine neden oluyor. Örnekler vitrin, raf, kitaplık vs. ile çoğaltılabilir.

Bu tür kazalar, aslında çok basit tedbirlerle önlenebilir. Eğer mümkünse büyük tüplü televizyonlarınızı ince ve hafif olanlarla değiştirin, uygun TV ünitesi ile kullanın yada duvara asarak sabitleyin. Değilse, altına koyduğunuz sehpanın televizyonun büyüklüğü ile orantılı ve dengede olduğuna ve kolay kolay düşmeyeceğine emin olun, televizyonu ve sehpayı aparatlar vasıtası ile sabitleyin.

Evdeki vitrin, kitaplık gibi üzerinde fazlaca yük olan eşyalarınızın sallanmayacak şekilde monte edildiğinden emin olun, hatta devrilme olasılığına karşı, ikincil tedbir olarak sağlam kayış benzeri bir aparat ile duvara ayrıca vidalayın.

Bunun dışında çocukları ve bakımından sorumlu olan kişileri evdeki bu tür tehlikelere karşı bilinçlendirmek, oyun oynarken nelere dikkat etmesi gerektiği ve olası sonuçlarını anlatmak, çocukların uzaktan da olsa gözetiminin önemini kavratmak, bu hususlarda örnekler vererek farkındalık oluşturmak alınacak tedbirlerin temel basamaklarıdır.

Tabii ki, bunları çok paranoya haline getirmemek gerekiyor, sadece karşılaştığım vakaların ortak sonucu olarak aile fertlerinin; “Şimdi gözümüzün önündeydi, her şey saniyeler içinde olup bitti, düşünebilseydik,…” şeklindeki ‘Keşke’ içerikli pişmanlık haykırışlarını sıklıkla duyduğum için; aynı durumları yaşamamak ve evimizde daha huzurlu ve güvenli olabilmek adına, tedbirli ve dikkatli olmanın önemini düşündürmek istedim.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere, özellikle kazasız, sağlıklı, huzurlu günler dilerim.

 

Dr. Servet B. İRİTAŞ

Toksikolog & Adli Tabip

(Görseller Google kitaplığından alınmıştır)

[1] BÜYÜKYAVUZ, İ., ve diğerleri,  Travmalı Çocuk Hastalara Çocuk Cerrahisi Kliniğinden Bakış: Geriye yönelik 10 yıllık çalışma, Adli Tıp Dergisi 2006; 20(3): 12-17

[2] Erdem Y, Nazik B. Hastaneye kaza ve yaralanma sonucu getirilen 0-14 yaş arası çocukların retrospektif olarak incelenmesi. Sağlık, 2003; 4(1): 12-7.