Mahalli seçimler

Türkiye 31 Mart 2024 tarihinde mahalli seçimlere gidecek hayırlısı ile.

Kimler seçilecek, nasıl seçilecek, neler yapacak merak ettim. Konuyu Ordu ili Kabataş ilçesi özelinde öğrenmek istedim.

Öncelikle bu seçim “mahalli idareler ” seçimi olduğu için “MAHALLİ İDARELER İLE MAHALLE MUHTARLIKLARI VE İHTİYAR HEYETLERİ SEÇİMİ HAKKINDA KANUN” a bir bakmakta fayda var. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2972.pdf Bu Kanun a) İl genel meclisi üyelerinin,b) Belediye başkanı ve belediye meclisi üyelerinin, c) Köy ve mahalle muhtarları ile ihtiyar meclisi ve heyeti üyelerinin şartlarını kapsıyor.

Ordu “büyükşehir” olduğu için “il genel meclisi” yok, köy de yok. Bu durumda belediye ve mahalle seçimlerine, organlarına bakmakta fayda var.

Bu hesaplamalarda nüfus ve seçmen sayısı da önemli. TUİK 2021 yılı verilerine göre ilçe nüfusu 10.328 görünüyor. 2023 sonu itibariyle de 10.119. Aslında 10 000 eşiği önemli bir rakam.

2024 mahalli seçimlerinde “KABATAŞ 28 sandık  8.406 seçmen” olacağı anlaşılıyor.  

Kanuna göre nüfusu 10 bine kadar olan ilçelerde 9, 10 binden 20 bine kadar olan ilçelerde 11 adet “Belediye Meclisi” üyesi seçiliyor. Bunlardan beşte biri “Büyükşehir Belediye Meclisi”ne katılabiliyor. Bu durumda Kabataş’ ın Ordu Büyükçehir Belediye Meclisindeki kontenjanı 2 kişi. Bir de “kontenjan meclis üyesi” konusu var.

“Yapılan aday tespitinde belediye başkanlığı için bir aday, belediye meclisi üyeliklerine o seçim çevresi için tespit edilen üye adedi kadar asıl ve yedek olarak ayrı ayrı; il genel meclisi üyeliklerine o seçim çevresi için tespit olunan asıl ve yedek üyelikler sayısı kadar ayrı ayrı, aday belirlenir”

Siyasi partiler, belediye meclis üye sayısı 9 ve 11 olan beldelerde bir, 15 olan beldelerde iki, 25 ve 31 olan beldelerde üç, 37 olan beldelerde dört, 45 olan beldelerde beş, 55 olan beldelerde altı adet kontenjan adayı gösterirler. Kontenjan adayı adayların sıralamasına dahil edilmeyerek aday listelerinde kontenjan adayı olarak ayrıca yazılır.

Siyasi Partiler kontenjan adaylarını bu Kanunun 12 nci maddesindeki aday listesinde yer vermek suretiyle
ilçe seçim kurullarına bildirirler. Kontenjan adayları bu Kanunun 18 inci maddesinin (f) bendinin ikinci fıkrasındaki aday listelerinde de yedek adaylardan sonra ayrıca yazılır.

(Ek : 7/12/1988 – 3507/5 md.) l0 uncu madde uyarınca kontenjan adayı gösterilen belediye meclis üyesi seçim çevrelerinde bu maddeye göre yapılan bölme işlemi kontenjan sayısı çıkarılmak suretiyle yapılır. Kontenjan adayı gösterilen bu seçim çevrelerinde geçerli oyların en çoğunu almış olan siyasi partinin kontenjan adayları belediye meclis üyeliğini kazanmış olurlar.
(Ek : 7/12/1988 – 3507/5 md.) Büyük şehirlerde, kontenjan adaylığından belediyemeclisi üyeliğine seçilenlerden birinci sıradakiler bu Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen oranla sınırlı kalmak kaydı ile Büyükşehir Belediye Meclisine katılırlar.