Kamboçya ve Orman Sektörü/Türkiye’nin Yapabilecekleri

Kamboçya ve Orman Sektörü/Türkiye’nin Yapabilecekleri

27 Şubat 2020

İsmail Belen

Orman Yüksek Mühendisi-Tarım ve Orman uzmanı

 

 

Raporun Amacı ve Kapsamı 2

Kamboçya Hakkında Özet Bilgi 2

Kamboçya-Türkiye İlişkileri 2

Kamboçya’nın Orman Varlığı 3

Neler Yapılabilir?. 3

Nereden Başlanmalı?. 3

 

 

 

 

Raporun Amacı ve Kapsamı

Kamboçya Krallığı Başbakan Yardımcısı Sayın  Datuk Okhna Dr. Othsman Hassan beraberinde bir heyetle birlikte 2-7 Mart 2020 tarihlerinde Ankara’yı ziyaret edecek olup, bu dosya ormancılık konusunda yapılabilecekleri değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır.

Sayın Başbakan Yardımcısı Kamboçya’ nın İslam İşbirliği Teşkilatındaki https://www.oic-oci.org/home/?lan=en  özel temsilcisidir. Dünya İslam Birliği (Muslim World League- https://www.themwl.org/en) Yüksek Konseyi Üyesidir.  Kamboçya Müslüman Kalkınma Vakfı- Cambodia Muslim Development Foundation ( CMDF) başkanıdır.

Bu rapor Gazeteci-Yazar İsmail Hasbal’ ın talebi üzerine Orman Yüksek Mühendisi İsmail Belen tarafından hazırlanmıştır.

Kamboçya Hakkında Özet Bilgi

Kamboçya Asya-Pasifik Bölgesinde yer almaktadır.  Tarihsel olarak 800-1500 yıllarında bölgede hakim olan Khmer İmparatorluğu’ nun varisidir. Ülke 1887 yılında Fransız kolonisi haline gelmiş, 1953 yılında bağımsızlığı kazanmıştır. Günümüzde  parlamenter anayasal monarşi-Krallık ile yönetilmektedir. Kral Devletin başı, seçimle gelen Başbakan ise Hükümetin başıdır.  https://tr.wikipedia.org/wiki/Kambo%C3%A7ya

Toplam alanı 181,035 km2 dir. (18 milyon hektar- Türkiye 78 milyon hektar). 2018 verilerine göre nüfusu 16,5 milyondur. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cb.html

BM’ ye göre Az Gelişmiş Ülkeler içinde yer almaktadır. https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category-cambodia.html

Ancak 2011 yılından itibaren yıllık %7 oranında bir büyüme görülmektedir. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/attachments/summaries/CB-summary.pdf Bu durum büyük fırsatlar içermektedir.

 

Kamboçya-Türkiye İlişkileri

Kamboçya ile Türkiye arasında herhangi bir problem bulunmamaktadır. http://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?08bcc10b-17c4-4d42-9794-b754b4031b61

Türkiye Cumhuriyeti Kamboçya Büyükelçiliği uzun süredir hizmet vermektedir. http://punompen.be.mfa.gov.tr/Mission

2018 yılında Kamboçya Büyükelçisi Türkiye’ yi ziyaret etmiştir. https://www.khmertimeskh.com/542213/turkish-ambassador-seeks-to-boost-ties/

TİKA’ nın çeşitli faaliyetleri bulunmaktadır. https://www.google.de/search?q=kambo%C3%A7ya+tika

 

Kamboçya’nın Orman Varlığı

FAO rakamlarına göre Kamboçya’ nın 9,4  milyon hektar ormanı bulunmaktadır.   (FAO’ ya göre Türkiye’de 11,7 milyon ha orman vardır) http://www.fao.org/countryprofiles/index/en/?iso3=KHM

http://www.fao.org/cambodia

Bununla birlikte Kamboçya dünyada en çok orman tahribi görülen ülkelerdendir. 2001 yılından 2018 yılına kadar toplam orman varlığının %25’ i tahrip edilmiştir. https://www.globalforestwatch.org/

REDD+ için hazırlanan rapor: https://redd.unfccc.int/uploads/54_3_cambodia_forest_cover_resource__2016_english.pdf

Kamboçya ormanları temel olarak Çin’ in kağıt, kağıt hamuru ihtiyacını karşılamak için plansız ve kontrolsüz şekilde kesilmektedir. https://agritrop.cirad.fr/538570/1/document_538570.pdf

Kamboçya Krallığı Tarım Orman ve Balıkçılık Bakanlığı https://web.maff.gov.kh/ ormanlardan sorumlu bakanlıktır.

Neler Yapılabilir?

Türkiye orman sektörü (mobilya dahil) oldukça güçlüdür. Ülke içi üretim talebi karşılamadığı için ciddi miktarda ithalat yapılmaktadır.

Kamboçya bu ithalat ülkelerinden birisi olabilir.

Diğer taraftan Türkiye ormancılık konusunda dünyanın en iyi sitemine ve teknolojine sahip ülkelerden biridir. Bu kapasitesini Kamboçya ile paylaşma imkanı vardır. Bu ülkede yeni bir sistem kurulabilir.  Ayrıca Kamboçya’ nın orman arazilerini, su havzalarını, sistemini organize edebilecek projeler yapılabilir.

 

Nereden Başlanmalı?

Ormancılık konusunda Türkiye ile Kamboçya arasında herhangi bir irtibat bulunmamaktadır. Bunun ilk başlangıcı olarak Türkiye’den bir veya tercihen iki uzmanın en azından iki haftalık bir süre için Kamboçya’ ya gitmesi, önceden belirlenen plan çerçevesinde ilgililer ile görüşmesi, arazi incelemesi yapması, rapor ve önerilerini başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere ilgili Bakanlıklara teslim etmesi, onay ve hazırlanan iş planı çerçevesinde hareket geçilmesi isabetli olacaktır.

 

Bu uzmanların İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) kanalı ile görevlendirilmesi başlangıç için daha uygun olacaktır. Hali hazırda Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı bünyesinde “İSEDAK ve Uluslararası Kalkınma İşbirliği Genel Müdürlüğü- http://www.sbb.gov.tr/  bulunmaktadır.

Bunun için TBMM Kamboçya Dostluk Grubu https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/dostluk_gruplari.ulkeler?pUlkeNo=392 ilk girişimde bulunabilir.

Bu görevin FAO irtibatlı olması da düşünülebilir. ​​​

 

Kamboçya ve Orrman Sektörü