Ağrı Dağı-Tanrı Dağı

Türk Milletinin ilk ya?ad??? yerlerdeki Tanr? Da?? ile sonradan vatan edindi?i A?r? Da?? aras?nda bir akrabal?k var m? dersiniz?

4-6 May?s 2014 tarihlerinde I?d?r’a gitmi? ve muhte?em A?r? Da??n?n etraf?n? dola?ma f?rsat?m?z  olmu?tu.

A?r? Da??na Selçuklular “E?ri Da?” derlermi?.

Bundan iki hafta sonra 14-22 May?s tarihlerinde K?rg?zistan’a gittik.  Ve muhte?em “Tanr? Da?lar?n?” görme f?rsat? bulduk.

Türkiye Türkçesine göre biz buralara “Tanr? Da?lar?” diyoruz!

Kazakça’da “Khan Tengri”, K?rg?zca’da “Tengir-Too-Mountains of Tengri”, Uygurca’da “Tengri Tagh” deniyor. Bu da?lar eski Türk yurdu, Türk eli “Türkistan”? olu?turuyor.

Türkistan’daki Tengri Da?lar? Anadolu’ya geldi?imizde “E?ri” da?? olmu? mudur?

Tarihçi veya Etimolog de?iliz, bu tespit herhangi bir yerde tart???ld? m? bilmiyoruz ama bize göre “Tengri-E?ri” aras?nda, “Tanr?-A?r? aras?nda”  ve Türk Milletinin da?lara olan ba?l?l??? aras?nda ciddi bir ba? olmal? diye dü?ünüyoruz.

Bu kayd? dü?üp konuyu tarihçilere ve dil bilimcilere b?rak?p biz kendi konumuza dönelim.

Türkiye; 2006 y?l?ndan bu tarafa; Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan, K?rg?zistan ve Tacikistan’ ?n yer ald??? “FAO Orta Asya Bölge Ofisine” ev sahipli?i yap?yor.

Di?er bir ifade ile “Tanr? Da??-A?r? Da??” etraf?ndaki ülkeler bir çat? alt?nda birle?tirilmi?. Eme?i geçenleri ?ükranla yad ediyoruz. Bunun devam? olarak 4 Haziran 2014 tarihinde “FAO-Türkiye Ormanc?l?k Ortakl?k Program Anla?mas?” imzaland?.  Bu konunun detaylar?na ileride de?inmek isteriz ama ?imdilik GÖNDER’ in ilgili bölüm linkini vermek mümkün.

FAOSEC’ in kapsad??? co?rafi bölgede, En büyük ve en kadim Türk Yurdu olan “Do?u Türkistan” maalesef  yer alamam??. Zamanla bu da olur diye dü?ünüyoruz..

Türkiye’nin giri?imleri ile FAOSEC ülkelerinde birçok proje hayata geçirilmi?. Azerbaycan, Türkiye, Özbekistan, K?rg?zistan ve Tacikistan aras?nda uygulanmakta olan “Orta Asya ve Kafkaslardaki Da?l?k Havzalar?n Sürdürülebilir Yönetimi için Kapasite Geli?tirme Projesi”  bunlardan birisi.

FAO, T?KA ve Orman ve Su ??leri Bakanl??? (ÇEM Genel Müdürlü?ü) i?birli?inde 2011 y?l?nda ba?layan projenin Bölgesel Koordinatörlü?ü Erdo?an Özevren taraf?ndan yürütülüyor.  ?smail Belen ise FAO ad?na “Bilinç Olu?turma ve E?itim Dan??man?” olarak görev yap?yor.

Muzaffer Do?ru ve Mevlüt Düzgün Projenin di?er dan??manlar?.  ÇEM Genel Müdürlü?ünden ?ube Müdürü Beytullah Fidan, Uzman Yard?mc?lar? Sibel Nihal Tekin ve Elçin Acar Projede aktif ?ekilde yer al?yor.

Projenin FAO ad?na ana sorumlusu Ekrem Yaz?c?. ?brahim Yamaç da burada görevli.  ÇEM Genel Müdürlü?ünün sorumlu yetkilisi Havza Planlama ve Arazi Islah? Dairesi Ba?kanl??? ad?na Daire Ba?kan? Cafer Orhan.

Proje ile hedeflenen faaliyetlerden birisi 5 proje ülkesinden birinde seçilen bir havzada “kat?l?mc? “Örnek Bir Entegre Kat?l?mc? Havza Plan?”  haz?rlamak ve uygulamak.

Bunun için K?rg?zistan’ ?n Çüy ili Panfilov[1] ilçesi Telman Köyü Çolakkay?nd? havzas?nda örnek bir “entegre havza yönetimi projesi” haz?rl?klar?na ba?lanm??. Biz de bu çal??malar için gittik K?rg?zistan’a.

Bizim için son derece farkl?, harika bir seyahat oldu. Buna da ileride de?inmek istiyoruz!

Baz? Raporlar ve Linkler

 

1. Türkiye Cumhuriyeti D??i?leri Bakanl??? K?rg?zistan Sayfas?–
2. Türk Dili Konu?an Ülkeler ??birli?i Konseyi
3. FAO’nun Ulusal Ormanc?l?k De?erlendirme Raporlar? K?rg?z Sayfas? http://www.fao.org/forestry/17847/en/kgz/
4. Integrated Assessment of Natural Resources 2008-2010 Kyrgyzstan-Booklet- http://www.fao.org/forestry/30655-067a616376e5bf5ebac056446ec010d1f.pdf
5. Kyrgyz-Swiss Support Program     http://www.swiss-cooperation.admin.ch/centralasia/en/Home/Activities_in_Kyrgyzstan/COMPLETED_PROJECTS/Forestry
6. ?sviçre Kalk?nma Ajans? Orta Asya Web Sayfas?- http://www.sdc.admin.ch/en/Home/Countries/Commonwealth_of_Independent_States_CIS/Central_Asia_Kyrgyzstan_Tajikistan_Uzbekistan
7. ÇEM Genel Müdürlü?ü ?kili ?li?kiler Web Sayfas?- http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/faaliyetlerimiz/dis_iliskiler/ikili_isbirligi/asya/orta_asya_kafkaslar.aspx?sflang=tr

 

 

?lave Belgeler

1. Türkiye-K?rg?zistan 2012 KEK Protokolü- 2012 KEK Protokolü
2. Türkiye-K?rg?zistan 2013 KEK Protokolü-2013 KEK Protokolü
3. Bi?kek Çal??tay? Aç?l?? Konu?mas?-?ngilizce- Speech Text- 19 May 2014 Bishkek
4. Çal??tay Aç?l?? Konu?mas?-Türkçe-Çal??tay Aç?l?? Konu?mas? Türkçe-K?rg?zca
5. Çal??tay Program?-Çal??tay Gündemi-?ngilizce

 

8 Haziran 2014

?smail Belen-Erdo?an Özevren